Dự hội nghị có đồng chí Lê Ô Pích - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, đại diện lãnh đạo các sở, ngành liên quan, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố; Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường các huyện, thành phố.

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh, thực hiện Chỉ thị số 19, qua rà soát, thống kê trên địa bàn tỉnh có hơn 71.840 trường hợp vi phạm về đất đai với tổng diện tích trên 9.490 ha.

Sau khi Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kết luận số 120, UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường, Tổ công tác do Chủ tịch UBND tỉnh thành lập, Thành ủy, Huyện ủy, UBND các huyện, thành phố, Đảng ủy, UBND các xã, phường thị trấn đã tích cực vào cuộc, ban hành nhiều văn bản và tổ chức triển khai thực hiện thông qua các Hội nghị triển khai, xây dựng kế hoạch, ban hành văn bản chỉ đạo, đôn đốc thực hiện.

UBND cấp huyện đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn và UBND cấp xã thực hiện việc rà soát, phân loại, thống kê các trường hợp vi phạm, số liệu các trường hợp vi phạm ngày càng chính xác hơn. Cùng với đó, tích cực tuyên truyền, chỉ đạo rà soát, thống kê các trường hợp vi phạm góp phần tạo nhận thức đúng cho người dân trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, bước đầu tạo sự lan tỏa, hạn chế các trường hợp vi phạm phát sinh mới. Công tác xử lý các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực đất đai đã được quan tâm, thực hiện sâu sát và đã đạt được nhiều kết quả cụ thể, đáng khích lệ; các hành vi vi phạm đã được phát hiện và xử lý kịp thời; vi phạm mới phát sinh đã giảm đáng kể so với trước đây.

Địa phương có số trường hợp vi phạm nhiều gồm các huyện: Lục Ngạn, Lục Nam, Tân Yên, Lạng Giang, Yên Thế, Hiệp Hòa. Các vi phạm được phân theo nhóm: Chuyển đổi đất trồng lúa sang trồng cây lâu năm, cây lâm nghiệp, đào ao, hồ nuôi trồng thủy sản; chuyển đất rừng sang sử dụng vào mục đích đất trồng cây hàng năm hoặc đất phi nông nghiệp; chuyển đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp sang đất ở; chuyển đất vườn sang đất ở; chuyển đất lúa, đất trồng cây hằng năm sang đất vườn; chuyển đất xây dựng công trình sự nghiệp, đất công cộng, đất sản xuất kinh doanh không phải đất thương mại dịch vụ sang đất kinh doanh thương mại dịch vụ.

Sau khi Chỉ thị số 19 ban hành, trong tỉnh phát sinh trên 440 trường hợp vi phạm về đất đai với các hành vi: Tự ý xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp, chuyển mục đích sử dụng đất từ đất trồng lúa sang đất trồng cây lâu năm. Các huyện có trường hợp vi phạm nhiều: Lạng Giang, Yên Thế, Hiệp Hòa, Việt Yên, Lục Nam, Lục Ngạn. Đến nay, các địa phương đã xử lý được trên 370 trường hợp vi phạm, đạt 84% số trường hợp phải xử lý, còn hơn 70 trường hợp đang xem xét, giải quyết.

Các trường hợp vi phạm xảy ra trước thời điểm ban hành Chỉ thị số 19, đến nay các huyện, thành phố lập biên bản vi phạm hành chính hơn 8.700 trường hợp, bằng 12,2% tổng số trường hợp vi phạm. Trong đó đã ban hành quyết định xử phạt hơn 5.850 trường hợp, với tổng số tiền xử phạt 8,83 tỷ đồng; đã ban hành quyết định buộc khắc phục hậu quả vi phạm đối với trên 4.180 trường hợp; khắc phục hậu quả, tháo dỡ trả lại mặt bằng 3.859 trường hợp.

Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu cho rằng kết quả xử lý các vi phạm xảy ra trước thời điểm ban hành Chỉ thị số 19 tại các huyện, thành phố vẫn còn chậm. Có địa phương chưa thực sự coi trọng công tác quản lý đất đai, để xảy ra nhiều trường hợp vi phạm sau ngày ban hành Chỉ thị. Công tác thống kê, rà soát các trường hợp vi phạm còn chưa chính xác ở hầu hết các huyện, thành phố. Có địa phương mới xử phạt vi phạm hành chính, đình chỉ hộ gia đình xây dựng công trình vi phạm nhưng chưa yêu cầu tháo dỡ. Công tác lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính ở hầu hết các địa phương còn nhiều sai sót, lúng túng... Đề nghị tỉnh tỉnh rà soát, xem xét đánh giá lại các trường hợp vi phạm về đất đai theo từng nhóm cụ thể để có biện pháp xử lý phù hợp. Các địa phương quan tâm thiết lập hồ sơ cưỡng chế vi phạm bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật và có chế tài nghiêm để xử lý dứt điểm. Tích cực kiểm tra, giám sát địa phương có nhiều vi phạm...

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Lê Ô Pích - Phó Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị các huyện, thành phố cần rà soát các trường hợp, từ đó xem xét, đánh giá kiểm điểm cho đúng sai phạm để xử lý; chia thành các nhóm để giải quyết, đi từ trường hợp dễ đến trường hợp khó để đẩy nhanh tiến độ xử lý vi phạm hành chính, không để dẫn đến phức tạp và đảm bảo an ninh trật tự tại các địa phương. Về các trường hợp khó giải quyết, địa phương tổng hợp, đánh giá toàn diện và có cơ chế giải quyết riêng, thống nhất giải quyết từ thôn đến xã trong giải quyết các trường hợp.

Đồng chí nhấn mạnh, các huyện, thành phố cần nâng cao vai trò của cán bộ tài nguyên, môi trường, đất đai trong chuyên môn cũng như tinh thần trách nhiệm trong chuyên môn về xử lý vi phạm đất đai. Đồng chí mong muốn thời gian tới, địa phương tập trung cao xử lý vi phạm, đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chỉ thị số 19 và Kết luận số 120-KL/TU để thời gian tới không có thêm trường hợp vi phạm và xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm trước đó.

Kết luận hội nghị, đồng chí Lê Ánh Dương - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh việc giải quyết vi phạm về đất đai theo Chỉ thị số 19 là chủ trương đúng đắn của tỉnh. Đây cũng là thời cơ để các địa phương tập trung cao xử lý vi phạm nhằm nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước về đất đai. Tuy nhiên, việc xử lý các trường hợp vi phạm còn chậm, chưa bảo đảm yêu cầu đề ra. Đồng chí chỉ rõ 2 nguyên nhân chính khiến kết quả xử lý vi phạm đất đai còn thấp là do lực lượng tham mưu ở cấp huyện, cấp xã còn yếu trong công tác giải quyết, đề xuất phương án với cấp có thẩm quyền xử lý vi phạm. Người đứng đầu các địa phương thiếu quyết tâm chính trị trong việc thực hiện Chỉ thị số 19.

Chủ tịch UBND tỉnh Lê Ánh Dương đề nghị các địa phương trong thời gian tới tổng rà soát, thống kê lại các trường hợp vi phạm đất đai theo từng thời điểm, trong đó tách riêng các nhóm có nhiều vi phạm nhất là đất nông nghiệp. Trên cơ sở đó, tỉnh giao cho Sở Nông nghiệp và PTNT hướng dẫn các huyện, thành phố có phương án xử lý, quản lý theo đúng quy định. Việc rà soát lại các trường hợp vi phạm xong trong tháng 7 năm nay. Các ngành liên quan của tỉnh, kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn trong xử lý vi phạm về đất đai cho các địa phương.

Đồng chí yêu cầu các huyện, thành phố khẩn trương có các biện pháp để tập trung khắc phục tồn tại, hạn chế nêu trên. Tiếp tục thực hiện nghiêm, quyết liệt đảm bảo tiến độ những nội dung công việc theo Kết luận số 120, trước mắt xử lý các vi phạm đối với các trường hợp phát sinh sau thời điểm ban hành Chỉ thị số 19, hoàn thành xong trước ngày 30/6 năm nay; xử lý các trường hợp vi phạm phát sinh sau ngày 1/7/2014 xong trước 31/12 năm nay. Đối với 71 trường hợp vi phạm đất đai sau thời điểm ban hành Chỉ thị số 19 còn lại chưa được xử lý ở các huyện, thành phố, đồng chí yêu cầu Tổ công tác của tỉnh rà soát, hướng dẫn phương án xử lý đối với từng trường hợp cụ thể. Các địa phương tăng cường công tác quản lý Nhà nước về đất đai, môi tường, tài nguyên, khoáng sản; thành lập các tổ phản ứng nhanh theo cụm địa bàn liên xã nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm mới.

Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh, huyện, thành phố nào không hoàn thành theo đúng Kế hoạch của tỉnh về thực hiện Chỉ thị số 19, Kết luận số 20 hoặc trong quá trình thực hiện để phát sinh vi phạm mới tỉnh sẽ xem xét, quy trách nhiệm cho Chủ tịch UBND, Phó Chủ tịch UBND các huyện, thành phố phụ trách lĩnh vực này và Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường. UBND các huyện, thành phố thường xuyên nắm bắt tình hình và cho ý kiến chỉ đạo tổ chức thực hiện; chỉ đạo, quán triệt các cấp ủy, chính quyền cơ sở thường xuyên kiểm tra, kịp thời phát hiện, kiên quyết xử lý dứt điểm các vi phạm mới phát sinh. Các huyện, thành phố cần quy rõ trách nhiệm cho UBND cấp xã trong công tác quản lý đất đai… Tỉnh coi việc xử lý vi phạm đất đai là nhiệm vụ trọng tâm, từ nay đến cuối năm 2022 hàng tháng sẽ tổ chức kiểm điểm, đánh giá kết quả thực hiện với các địa phương./.

Dương Thủy